Αειφόρο Πανεπιστήμιο και Στόχοι Αειφόρου Ανάπτυξης

ΕΠΙΠΕΔΟ 1

Παγκόσμιο

Με στόχο την επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξης ο Ο.Η.Ε. δραστηριοποιείται και πρωτοστατεί τις τελευταίες 10ετίες στην διαμόρφωση των κατάλληλων συνθηκών για συμμετοχικό διάλογο, ώστε να προκύψουν πολιτικές προς υιοθέτηση από τα κράτη-μέλη. Το 2015 αποτέλεσε σημαντικό σταθμό καθώς εγκρίθηκε η «Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη», στη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής στη Νέα Υόρκη. Το σχετικό κείμενο πολιτικής, αποτελεί ένα ευρύ και παγκόσμιο σχέδιο δράσης που αφορά τη μετάβαση σε ένα βιώσιμο και ανθεκτικό μοντέλο ανάπτυξης (UN, 2015). Το σχέδιο δράσης περιλαμβάνει δεκαεπτά (17) Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) οι οποίοι διαρθρώνονται σε πέντε (5) βασικούς πυλώνες:

τους Ανθρώπους
τον Πλανήτη
την Ευημερία
την Ειρήνη
τη δημιουργία Εταιρικών Σχέσεων

και προτείνεται η υιοθέτησή τους τόσο από τις αναπτυγμένες όσο και από τις αναπτυσσόμενες χώρες

Οι ΣΒΑ υιοθετούν μια ολιστική προσέγγιση θέτοντας το περιβάλλον ως βάση για την επίτευξη όλων των άλλων στόχων (ICLEI Local Governments for Sustainability, 2015). Το γεγονός αυτό, τους καθιστά αλληλένδετους (integrated) και συμπληρωματικούς ώστε η εφαρμογή τους να δημιουργεί πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα.

ΕΠΙΠΕΔΟ 2

Ευρωπαϊκό

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει υιοθετήσει την «Ατζέντα του 2030 για την αειφόρο ανάπτυξη» που στοχεύει: α) στην εξάλειψη της φτώχειας και β) στην επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης έως το 2030.

Οι στόχοι μπορεί να εκπληρωθούν μέσω της ρητής εξέτασης των επιπτώσεων από τις διάφορες πολιτικές στις τρεις διαστάσεις της αειφόρου ανάπτυξης: οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική. Στην προσπάθεια προώθησης της βιωσιμότητας η συμβολή της ΕΕ είναι σημαντική (διαχρονικά), και βέβαια επηρεάζει και τη σχετική πολιτική στην Ελλάδα.

ΕΠΙΠΕΔΟ 3

Αειφόρο-Πράσινο Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα

Σε συνέχεια της υιοθέτησης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) κατά την 70η Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, με ορίζοντα το 2030, βρίσκεται σε εξέλιξη ο σχεδιασμός πολιτικών και δράσεων για την επίτευξή τους τόσο διεθνώς όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και σε εθνικό επίπεδο. Στο πλαίσιο αυτό σχεδιάζονται και ενισχύονται σχετικές πρωτοβουλίες με στόχο την ανάδειξη και την υποστήριξη των ελληνικών ΑΕΙ και του ρόλου τους προς την κατεύθυνση της βιωσιμότητας, διασφαλίζοντας έτσι καλύτερες συνθήκες διαβίωσης και ανάπτυξης για όλους.

2010 (65η Σύνοδος των Πρυτάνεων)

Δημιουργία Διαπανεπιστημιακής Επιτροπής για την Διαχείριση και την Αειφόρο Ανάπτυξη. Αναγνωρίζεται ο σημαντικός ρόλος και η ευθύνη των Πανεπιστημίων για τη βιωσιμότητα της κοινωνίας μας.

2011 (67η Σύνοδος των Πρυτάνεων)

Υιοθετείται η «Χάρτα Αειφορίας» και διαφαίνεται επιτακτική η ανάγκη για περαιτέρω δραστηριοποίηση των ελληνικών ΑΕΙ, προκειμένου να συμβάλουν στην υλοποίηση της παγκόσμιας Ατζέντας και ειδικότερα του Στόχου 4 (SDG4 “Education 2030”) για την Εκπαίδευση.

2021

Το ΥΠΑΙΘ σχεδιάζει τη δημιουργία ενός δικτύου Ελληνικών ΑΕΙ για την Αειφορία

2014

Συγκρότηση Επιτροπής Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. Η εν λόγω επιτροπή συμμετείχε ενεργά στην διατύπωση της Χάρτας των Ελληνικών Αειφόρων Πανεπιστημίων την οποία στην συνέχεια υπέγραψε. Στόχος της επιτροπής ήταν η συστηματική καταγραφή, ο συντονισμός και η ιεράρχηση των σχετικών εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων και ενεργειών, καθώς και ο καθορισμός της μελλοντικής περιβαλλοντικής πολιτικής του Πανεπιστημίου Πατρών. Το προηγούμενο διάστημα έγιναν ενέργειες για την περιβαλλοντική διαχείριση του Πανεπιστημίου Πατρών, χωρίς ωστόσο να υπάρχει ένας κεντρικός συντονισμός μεταξύ τους. Κατά τις πρώτες ενέργειες καθορίστηκαν οι άμεσες και μελλοντικές δράσεις, καθώς και η δημιουργία επιτροπών εργασίας.

2020

Συγκρότηση της Επιτροπής για το Αειφόρο Πανεπιστήμιο. Η Σύγκλητος στην υπ.’ αριθ. 174/10.9.2020 συνεδρίασή της, αφού έλαβε υπόψη την εισήγηση του Πρύτανη, αποφάσισε ομόφωνα τη συγκρότηση της Επιτροπής Αειφόρο-Πράσινο Πανεπιστήμιο, ως ακολούθως:

Παναγιώτης Δημόπουλος, Καθηγητής

Αντιπρύτανης Έρευνας και Ανάπτυξης, Πρόεδρος

Γεώργιος Ηλιόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής

Τμήμα Γεωλογίας

Δημήτριος Βαγενάς, Καθηγητής

Πρόεδρος Τμήματος Χημικών Μηχανικών

Σίνος Γκιώκας, Καθηγητής

Τμήμα Βιολογίας

Ιερόθεος Ζαχαρίας, Καθηγητής

Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών

Γεώργιος Αγγελόπουλος, Καθηγητής

Τμήμα Χημικών Μηχανικών

 

Η θητεία της Επιτροπής είναι τριετής. Βασικός στόχος της Επιτροπής είναι η ανάληψη πρωτοβουλιών, η προώθηση και ο συντονισμός συνεκτικών δράσεων υπό την ομπρέλα ενός «Αειφόρου Πράσινου» Πανεπιστημίου στους τομείς: εκπαιδευτικά προγράμματα, εφαρμογή κατάλληλων αρχών, μεθόδων και πρακτικών μέσα στην Πανεπιστημιούπολη, με προσεγγίσεις έξυπνων λύσεων που βασίζονται στη φύση (nature-based solutions), με βελτίωση των οικοσυστημικών παροχών/υπηρεσιών στους εργαζόμενους και τους φοιτητές του Ιδρύματος.

2021

Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας του ΥΠΑΙΘ για την προώθηση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης στην Ανώτατη Εκπαίδευση και την δημιουργία Δικτύου Ελληνικών ΑΕΙ για την Αειφορία το Πανεπιστήμιο Πατρών μέσω της Επιτροπής για το Αειφόρο Πανεπιστήμιο συνεπικουρούμενη από την Επιτροπή για την Περιβαλλοντική Αναβάθμιση της Πανεπιστημιούπολης Πατρών το αμέσως επόμενο διάστημα θα αναλάβουμε και θα προωθήσουμε τις εξής δράσεις:

  • Χαρτογράφηση της υφιστάμενης κατάστασης
  • Προσδιορισμό προτεραιοτήτων αειφορικών δράσεων
  • Ενσωμάτωση των ΣΒΑ στις στρατηγικές, πολιτικές και σχέδια
  • «Πρασίνισμα» της πανεπιστημιούπολης
  • Ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος
  • Συζήτηση και ενίσχυση του βαθμού ενσωμάτωσης θεμάτων αειφορίας στα προγράμματα σπουδών
  • Δημιουργία εταιρικών σχέσεων και ανάπτυξη συνεργειών
  • Υποστήριξη πρωτοβουλιών φοιτητών
  • Ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών